Staatssecretaris van Defensie C. v.d. Maat op bezoek in Marsum
Maandag 3 april was de staatssecretaris op werkbezoek in Marsum. Dit deed hij op uitnodiging van de Commissaris A. Brok en de gedeputeerde K. Fokkinga (voorzitter COVM). Doel van het bezoek was dat de staatssecretaris zich op de hoogte kon stellen van de geluidshinder door de F-35. Eerst was er een bestuurlijk overleg tussen de provincie, gemeenten en dhr. v.d. Maat. Daarna gaven Gerard Veldman uit Koarnjum en Geert Verf uit Marsum een presentatie. Deze ging verder dan geluid alleen. Onder het motto “de staatssecretaris is hier nu”, werden alle andere vliegbasiszaken ook besproken. Veldman en Verf stelden dat “het geluid van de F-35 zo veel luider is dan die van de F-16 dat het jarenlange broze evenwicht verstoord is geraakt. Dat moet terug. Daar moet sterker beleid op uitgezet worden. Een deel loopt al, maar de staatssecretaris kreeg nu tien vragen mee. Hij reageerde hier alert op. Stelde inhoudelijke verdiepingsvragen en vroeg naar de wensen van omwonenden. Hij wilde dat alle tien vragen voor einde van het jaar of beantwoord zijn of dat dit een flink eind op weg is. “Defensie heeft hier zelf ook belang bij. We kunnen alleen een goede relatie met de omliggende dorpen hebben, als we zaken oplossen. Het geluid van de F-35 wegnemen lukt niet, maar wie weet is er wel verbetering mogelijk. Daartoe loopt nu ook het onderzoek van het Nationaal Lucht en Ruimtevaart Laboratorium (NLR) in opdracht van Defensie. De suggesties uit de omgeving worden hierbij meegenomen. De vragen die nu gesteld worden krijgen zeker onze aandacht”.
Vragen voor de Staatssecretaris:
- Controle met behulp van gemeten geluidsniveaus: Berekeningen kennen vele aannames. Bewoners hebben meer geloof in werkelijk gemeten geluid. De controle moet er zijn op de berekende jaar-geluidsbelasting en ook op de omzetting van de oude (Kosteneenheden) naar de nieuwe geluidsmaat (Lden). De bescherming voor de omwonenden moet dezelfde blijven. Meten is weten.
- Beperking geluidshinder: Het onderzoek door het NLR loopt; een deel van de 33 verbetersuggesties uit de omliggende dorpen werden toegelicht en waar nodig verduidelijkt of aangescherpt.
- Instellen norm voor maximaal geluidsniveau: De Auditcommissie Permanent Geluidsmeetnet (PGMN) heeft een advies opgesteld om een normering in te stellen voor een maximaal geluidsniveau. Deze werd tijdens de presentatie aan de staatssecretaris aangeboden. Hierin stelt de Auditcommissie dat het streven moet zijn om bewoners aan geluidspieken van maximaal 110 dB(A) bloot te stellen. Het absolute maximum zou op 115 dB(A) moeten liggen. Het advies is gebaseerd op informatie van de GGD, een audioloog, RIVM onderzoeken en van de WHO. De staatssecretaris werd gevraagd hieraan medewerking te verlenen.
- Geluidsisolatie: In 2013 is in de Tweede Kamer middels de motie Eijsink afgesproken dat onderzocht dient te worden of de geluidsisolatie wel afdoende is bij het geluid van de F-35. Dit onderzoek loopt nu. De verwachting is dat dit voor de zomer afgerond kan worden. In het najaar zou er een plan van aanpak opgesteld dienen te worden als blijkt dat de demping onvoldoende is. Veldman en Verf vroegen de staatssecretaris om hier coulant tegenover te staan en om mee te helpen verduurzaming van de geïsoleerde woningen te bevorderen, bv door plaatsing van akoestisch en thermisch isolatieglas.
- Herziening Luchtruim: Veldman en Verf vroegen de staatssecretaris om een hogere minimale vlieghoogte in te stellen voor niet Leeuwarder toestellen bij het oefenen in het nieuwe Noordelijke militaire vliegruim. Nu is deze op 2 km. gesteld. Dan zijn er nog (soms langdurige) pieken van boven de 80 dB(A). Het verstoort de rust. Ook vroegen ze om een eventuele vraag van de Belgen om hier te oefenen met hun F-35’s af te wijzen.
- Uitstoot: De staatssecretaris werd gevraagd om financiën beschikbaar te stellen voor het houden van metingen door TNO van fijnstof en ultra fijnstof en vluchtige organische koolwaterstoffen. Het meetplan van de Fumo zou nog met TNO besproken moeten worden op evt andere stoffen. Veldman en Verf refereerden aan een recent onderzoek van TNO bij de burgerluchthavens waarin bepaalde stoffen in uitzonderlijk hoge concentraties voorkwamen. De inzet van de werkgroep Luchtkwaliteit is om de uitstoot van de militaire vliegtuigen te meten tijdens worst case scenario, bv tijdens de Frisian Flag die eind september/begin oktober gehouden worden.
- Leefbaarheid: De staatssecretaris werd erop gewezen dat de geluidsoverlast van vliegtuigen het ergst is bij Schiphol en Leeuwarden. Dit was gebaseerd op de GGD gezondheidsmonitor. De GGD adviseerde om Defensie leefbaarheidsinitiatieven te gaan nemen voor de gedupeerde omgeving van de vliegbases. Veldman en Verf noemden een aantal mogelijkheden om hier invulling aan te gaan geven en deden de suggestie om dit gezamenlijk uit te werken.
- Zonnepark: Zoals bekend zijn er plannen om een zonnepark aan te leggen van ca. 12 hectare land van de vliegbasis. De omliggende dorpen willen hier graag de eigenaar van worden. Defensie wil graag stroom afnemen. Veldman en Verf vroegen de staatssecretaris dat als de dorpen de aanbesteding gegund krijgen, dat Defensie zich als een goede samenwerkingspartner opstelt en uit is op een goede participatie van de dorpen.
- Goede voorlichting, communicatie en gezamenlijk de adviezen van de GGD en ADECS (evaluatie Luchthavenbesluit) uit te werken.
- Bijstelling geluidscontouren: De dorpen Menaam en Wyns liggen binnen de wettelijke (theoretische) geluidscontouren, maar hebben nog nooit binnen de werkelijke (feitelijke) contouren gelegen. Hierdoor worden deze dorpen ten onrechte in planologische zin beperkt. Veldman en Verf pleitten ervoor om de contouren aan te passen nu het Luchthavenbesluit toch aangepast dient te worden vanwege de introductie van de nieuwe geluidsmaat Lden. Dat betekent een verkleining van het theoretische geluidsbelast gebied boven de 35 Kosteneenheden.
Na afloop werd een wandeling gemaakt door het noordelijk deel van Marsum en werden een tweetal bewoners bezocht die in het zwaarst met geluid belast gebied wonen. Staatssecretaris van der Maat en nog enkele andere bestuurders kregen uitleg van Gosse en Tineke Muller. Ze vertelden dat hun huis destijds geïsoleerd is maar inmiddels niet meer aan de normen voor isolatie voldoet. Tevens wees dhr. Muller op de vervuiling waarbij hij als voorbeeld een filter liet zien waarop de roetaanslag duidelijk zichtbaar was. De staatssecretaris toonde begrip voor de situatie en liet weten dat hij hier zeker aandacht aan zal besteden.
Foto van A. v. Beek
- Staatssecretaris krijgt van Gerard Veldman het advies m.b.t. maximaal geluidsniveau overhandigd onder toeziend oog van CdK Brok en COVM lid Geert Verf